Regie: Federico Fellini | 123 minuten | drama, komedie | Acteurs: Giulietta Masina, Marcello Mastroianni, Franco Fabrizi, Friedrich von Ledebur, Augusto Poderosi, Martin Maria Blau, Jacques Henri Lartigue, Totò Mignone, Ezio Marano, Antoine Saint-John, Friedrich von Thun, Antonino Iuorio, Barbara Scoppa, Elisabetta Flumeri, Salvatore Billa, Ginestra Spinola, Stefania Marini, Francesco Casale, Gianfranco Alpestre, Filippo Ascione, Elena Cantarone, Cosima Chiusoli, Claudio Ciocca, Sergio Ciulli, Roberto De Sandro, Vittorio De Bisogno, Fabrizio Fontana, Laurentina Guidotti, Giorgio Iovine, Danika La Loggia, Isabelle Therese La Porte, Luigi Leoni, Luciano Lombardo, Mariele Loreley, Elena Magoia, Franco Marino, Mauro Misul, Jurgen Morhofer, Pippo Negri, Antonietta Patriarca, Nando Pucci Negri, Luigi Rossi
Een van de markantste filmmakers van de twintigste eeuw was Federico Fellini (1920-1993). Zijn films zijn doorgaans psychologische of sociale drama’s waarin een fantasierijk personage, vaak gemodelleerd naar Fellini zelf, op zoek gaat naar de betekenis van zijn leven. Deze zoektocht wordt gekenmerkt door een veelvuldig gebruik van herinneringen, dromen, fantasieën en obsessies. Duidelijk autobiografische drama’s zijn ‘La Dolce Vita’ (1960), ‘Otto e mezzo’ (1963) en ‘Amarcord’ (1973). Fellini’s films hebben doorgaans geen duidelijk lineair verhaal en zijnmeestal meer een aaneenrijging van situaties en gebeurtenissen waarin de personages allerlei vreemde dingen meemaken. Deze gebeurtenissen zijn vaak extravagant vormgegeven met overdreven decors, bijzondere kostuums, veel make-up, opvallende kleuren en schilderachtige locaties. Tegelijkertijd leveren de films maatschappijkritiek doordat de persoon in aanraking komt met een schijnwereld – hetzij van de Italiaanse aristocratie of de schijnheiligheid van de katholieke kerk. De hoofdpersoon wordt vaak omringd door een collage van excentrieke karakters.
Niet alleen zijn vroege, ook zijn latere werk voldoet aan de meeste van deze kenmerken. Zo bekritiseert Fellini in ‘Ginger e Fred’ (1986) op satirische wijze de commerciële televisiewereld, die in de loop van de twintigste eeuw de plaats heeft overgenomen van de ooit zo glamoureuze cinema. Amelia Bonetti (Giulietta Masina) en Pippo Botticella (Marcelo Mastroianni) vormden in de jaren veertig en vijftig een bijzonder succesvolle musicalact, waarin ze onder de naam Ginger e Fred hun Amerikaanse tegenhangers Fred Astaire en Ginger Rogers imiteerden. Na bijna dertig jaar wordt het tweetal herenigd in het kader van een speciale, pompeuze televisieshow waarin ouderwets variété centraal staat en opmerkelijke verschijningen live hun kunstje mogen tonen aan het publiek. Het ooit zo glorieuze duo, dat droomt van een nostalgische reis naar hun succesvolle verleden, wordt opgevoerd tussen dubbelgangers van oude Hollywoodsterren, opstandige dwergen, travestieten en andere bizarre en extravagante figuren.
In ‘Ginger e Fred’ worden twee van Fellini’s favoriete acteurs verenigd op het witte doek. Zijn echtgenote en muze Giulietta Masina speelde in maar liefst zeven van zijn films een hoofdrol en met Marcello Mastroianni maakte hij zes films. ‘Ginger e Fred’ is echter de enige prentwaarin de acteurs samen te zien zijn. Fellini’s voorliefde voor het circus, die in vrijwel al zijn film naar voren komt, krijgt in ‘Ginger e Fred’gestalte dankzij de talloze opmerkelijke figuren – zoals we van de cineast gewend zijn een waar rariteitenkabinet – die naast Amelia en Pippo zijn uitgenodigd voor een bijdrage in de schreeuwerige televisieshow. In deze hartverwarmende film met satirische ondertoon neemt de regisseur de televisie-industrie in het algemeen en die van Italië in het bijzonder op de hak. Daarnaast is de prent een ode aan de sterren, de glamour en de cinema uit het verleden. Nostalgie vormt de boventoon. ‘Ginger e Fred’ is een van de meest toegankelijke en rechtlijnige films van Fellini, vooral vanwege het feit dat er niet constant heen en weer wordt gesprongen tussen de realiteit en een droomwereld waarin de hoofdfiguren wegvluchten. Dit heeft jammer genoeg tot gevolg dat ook de poëtische en dromerige sfeer waar Fellini’s werk doorgaans om bekendstaat, naar de achtergrond is verdreven. Het maakt ‘Ginger e Fred’ minder bijzonder en magisch dan de gemiddelde prent van de befaamde Italiaanse filmmaker.
Desondanks blijft deze film meer dan de moeite waard. In de eerste plaats dankzij Masina en Mastroianni, die als ‘Ginger’ en ‘Fred’ voor voldoende vertier weten te zorgen en bovendien als warme en charmante figuren overkomen. Tekenend is de manier waarop Masina er tussen de absurde personages vaak plompverloren bijloopt. Het kost niet veel moeite om met haar mee te leven. De chaotische sfeer die er, vooral tijdens de voorbereidingen op de opnamen van de televisieshow, heerst en de smakelijke knipogen van Fellini naar zijn eerdere werk zorgen voor een vermakelijk geheel, dat met zijn 123 minuten echter wel iets aan de lange kant is. Op visueel vlak scoort ‘Ginger e Fred’ met zijn nostalgische warmte – veel paars, roze en beige – naar behoren en ook de (piano-) muziek voegt toe aan de ouderwetse sfeer van vroeger tijden.
‘Ginger e Fred’ is een hartverwarmende film van Fellini die de juiste snaar weet te raken dankzij sterk acteerwerk van zijn favoriete acteurs Giulietta Masina en Marcello Mastroianni. Bovendien levert de regisseur op aardige wijze kritiek op de oppervlakkige televisiecultuur en brengt hij op zijn geheel eigen wijze een ode aan sterren uit vergeten tijden. Vergeleken bij zijn beste films steekt deze prent er wat bleekjes bij af, omdat de magie en dromerige sfeer jammer genoeg achterwege blijven. Desondanks biedt ‘Ginger e Fred’ voldoende vermaak. Het blijft per slot van rekening een Fellini…
Patricia Smagge
Waardering: 3.5
Bioscooprelease: 19 juni 1986
Tags: 3.5 sterren, drama, Eye Zomerprogramma Alles is Fellini 2013, filmrecensent | Patricia Smagge, komedie